Modulife - pomoć na putu ka remisiji u Kronovoj bolesti za sve uzraste

U hronične zapaljenske, odnosno inflmatorne bolesti creva spadaju Kronova bolest, ulcerozni kolitis i neklasifikovana inflamatorna bolest creva. Učestalost hroničnih inflamatornih bolesti creva kod dece je u porastu u poslednjih nekoliko decenija. Oko 20% pacijenata sa inflamatornim bolestima creva su deca, koja dva puta češće oboljevaju od Kronove bolesti nego od ulceroznog kolitisa. Više detalja o Ekskluzionoj dijeti za Kronovu bolest, dala nam je spec. dr med. Nina Ristić, specijalistkinja dečije gastroenterologije.

Zašto nastaje Kronova bolest i koji su tipični simptomi kod dece?

Hronične inflamatorne bolesti creva, kao i mnoge druge autoimune bolesti, su multifaktorijalne, što znači da na njihov nastanak utiču genetička predispozicija, ali i faktori sredine (poput ishrane, infekcija, stresa, pušenja itd.), kao i bakterije u našim crevima (crevni mikrobiom).

Tipični simptomi Kronove bolesti kod dece su hronični prolivi sa ili bez primesa krvi i bolovi u trbuhu, uz opšte simptome poput povišene temperature i malaksalosti. Često je prezentacija Kronove bolesti atipična poput malokrvnosti koja ne reaguje na preparate gvožđa, pothranjenosti ili gubitak u telesnoj masi, smanjene gustine kostiju, zastoja u rastu i/ili zakasnelog puberteta.  

Terapija za Kronovu bolest kod dece

Terapiju za Kronovu bolest možemo da podelimo na onu koja se koristi za uvođenje pacijenata u remisiju (kliničko i/ili mukozno poboljšanje/zaceljenje) i za održavanje postignute remisije. Za indukciju remisije kod dece sa Kronovom bolešću se primenjuju ekskluzivna enteralna nutricija (EEN) i od skoro specifične dijete, kao i kortikosteroidi. Za održavanje remisije indikovana je primena imunomodulatora (azatioprina ili metotreksata). Biološka terapija poput monoklonskih antitela na TNF-α koristi se i za indukciju i za održavanje remisije kod najtežih pacijenata sa Kronovom bolešću.

Prva terapijska linija za indukciju remisije kod dece sa lakom i umerenom aktivnom luminalnom Kronovom bolešću je ekskluzivna enteralna nutrcija (EEN). To je polimerna dijeta koja se daje peroralno ili ređe preko nazogastrične sonde tokom 6-8 nedelja. Studije su pokazale da primena ove dijete kod dece daje veću stopu sluzničnog zaceljenja od kortikosteroida, dok su stope kliničke remisije slične. Ekskluzivna enteralna nutricija ima značajno manje neželjenih efekata od kortikosteroida, uz povoljan uticaj na rast i poboljšanje mineralne gustine kostiju. Eksluziona dijeta za Kronovu bolest - CDED („Crohn's Disease Exclusion Diet”) sa ili bez parcijalne enteralne nutricije (PEN) je takođe pokazala efikasnost, ne samo kod dece nego i kod odraslih pacijenata, i nalazi se u najnovijim preporukama Evropskog udruženja za kliničku nutriciju i metabolizam (ESPEN - The European Society for Clinical Nutrition and Metabolism).

Ekskluziona dijeta za Kronovu bolest (CDED) i Modulife režim

Ekskluziona dijeta za Kronovu bolest je standardizovana dijeta sa fazama koje se menjaju svakih 6 nedelja i postaju sve lakše u svakoj sledećoj fazi. Faze 1 i 2, koje ukupno traju 12 nedelja, uključuju upotrebu 5 obaveznih namirnica. Svaka faza ima listu obaveznih, dozvoljenih i nedozvoljenih namirnica i proizvoda. Ovakva dijeta menja sastav crevnih bakterija i smanjuje propustljivost creva, i na taj način dovodi do smanjenja upale. 

Modulife program se sastoji od dve glavne komponente Ekskluzione dijete za Kronovu bolest i parcijalne enteralne ishrane pomoću Modulena. Modulife je jedina kombinacija CDED-a i PEN-a za koju je dokazano da izaziva remisiju kod 80% dece sa Kronovom bolešću. Takođe, dokazano je da ovaj metod koriguje disbiozu kod pacijenata sa Kronovom bolešću i dovodi do zdravijeg sastava crevnih bakterija.

Modulife režim se sastoji od tri faze:

• Faza 1 (0-6. nedelja) je najstrožija faza za indukciju remisije;
• Faza 2 (7-12. nedelja) je faza u kojoj se dalje koriguje disbioza;
• Faza 3 (od 13. nedelje) je faza održavanja remisije.

Prve dve faze, odnosno prvih 12 nedelja, su ključne za uspeh. Modulen se u svim fazama kombinuje sa Ekskluzionom dijetom za Kronovu bolest i u prvoj fazi bi trebalo da obezbedi 50% energije i unosa hranljivih materija, a 25% energije i hranljivih materija u fazama 2 i 3.

Hrana uključena u Ekskluzionu dijetu za Kronovu bolest je standardizovana i sastoji se od voća, povrća, piletine, jaja, jednostavnih i složenih ugljenih hidrati. Cilj prvih šest nedelja ovog programa je indukcija remisije, stoga je plan ishrane u prvoj fazi najstrožiji. Nakon toga se uvode dodatne namirnice u fazi 2. U fazi 3 (posle 12. nedelje) ne postoji strukturisana specifična dijeta i unos namirnica treba da bude raznovrstan, uz izbegavanje ili značajno smenjenje unosa industrijski prerađenih namirnica i aditiva. Tokom prve dve faze unosi se svakodnevno pet obaveznih namirnica. Pacijenti obavezno unose jednu porciju svežih pilećih prsa ili sveže ribe (bele) i dva jaja u cilju obezbeđivanja dovoljne količine proteina. Takođe, unose se dva krompira, dve banane i jedna jabuka da bi se obezbedile dnevne porcije skroba i jabukovog pektina. 

Modulen IBD za Kronovu bolest

Modulen je izabran da dopuni Ekskluzionu dijetu za Kronovu bolest zbog njegove klinički dokazane efikasnosti u indukcije remisije kod pacijenata sa lakom i umerenom formom Kronove bolesti. Modulen je kompletna, visokokvalitetna formula od 100% kazeina, koja se lako toleriše i apsorbuje, čak i kod pacijenata sa ograničenom unosom i otežanom probavom.

On je dizajniran da obezbedi 1,0 kcal/mL do 1,5 kcal/mL energije i to poreklom od: 44% ugljenih hidrata, 42% masti, 14% proteina; MCT: 12,2 g na 1000 kcal.

Prema tome, Modulen® IBD ne samo da pruža odgovarajuću nutritivnu podršku pacijentima sa Kronovom bolešću, već klinički dokazano (više od 20 kliničkih studija) dovodi do indukcije kliničke remisije i mukoznog zaceljenja, poboljšava nutritivni status i kvalitet života bilo da se koristi kao ekskluzivna enteralna ishrana ili kao parcijalna enteralna ishrana u Modulife programu.

Za uspeh lečenja važna je dobra komplijansa, tojest, pridržavanje dijetetskom režimu pogotovo u prvih 12 nedelja, a nakon toga se treba hraniti zdravo i izbegavati industrijski prerađene namirnice i aditive. Pored toga neophodan je razvijen sistem podrške koji se sastoji od članova porodice, zdravstevnih radnika (lekara, medicinskih sestara, nutricionista, dijetetičara), psihologa itd.

Literatura:

1. Bischoff SC, Bager P, Escher J, et al. ESPEN guideline on Clinical Nutrition in inflammatory bowel disease. Clin Nutr. 2023 Mar;42(3):352-379
2. Van Rheenen PF, Aloi M,  Assa A, et al. The Medical Management of Paediatric Crohn’s Disease: an ECCO-ESPGHAN Guideline Update. Journal of Crohn's and Colitis, Volume 15, Issue 2, February 2021, Pages 171–194
3. Levine A, Wine E, Assa A, et al. Crohn's Disease Exclusion Diet Plus Partial Enteral Nutrition Induces Sustained Remission in a Randomized Controlled Trial. Gastroenterology. 2019;157(2):440‐450
4. Limketkai BN, Iheozor-Ejiofor Z, Gjuladin-Hellon T, et al. Dietary interventions for induction and maintenance of remission in inflammatory bowel disease. Cochrane Database Syst Review. 2019;2:CD012839
5. Pigneur B, Lepage P, Mondot S, et al. Mucosal healing and bacterial composition in response to enteral nutrition vs steroid-based induction therapy – A randomised prospective clinical trial in children with Crohn’s Disease. J Crohns Colitis. 2018
6. Cohen-Dolev N, Sladek M, Hussey S, et al. Differences in outcomes over time with exclusive enteral nutrition compared with steroids in children with mild to moderate Crohn's Disease: Results from the GROWTH CD Study. J Crohns Colitis. 2018;12:306-312
7. Levine A, Sigall Boneh R, Wine E. Evolving role of diet in the pathogenesis and treatment of inflammatory bowel diseases. Gut. 2018;67(9):1726-1738
8. Connors et al. Exclusive enteral nutrition therapy in paediatric Crohn's Disease results in long-term avoidance of corticosteroids: Results of a propensity-score matched cohort analysis. J Crohns Colitis. 2017;11(9):1063-1070
9. Sigall‐Boneh R, Sarbagili Shabat C, Yanai H, et al. Dietary Therapy With the Crohn's Disease Exclusion Diet is a Successful Strategy for Induction of Remission in Children and Adults Failing Biological Therapy. J Crohns Colitis. 2017;11(10):1205‐1212
10. Swaminath A, Feathers A, Ananthakrishnan AN, Falzon L, Li Ferry S. Systematic review with meta-analysis: enteral nutrition therapy for the induction of remission in paediatric Crohn's disease. Aliment Pharmacol Ther. 2017;46(7):645-656 
11. Grover Z, Burgess C, Muir R, et al. Early mucosal healing with exclusive enteral nutrition is associated with improved outcomes in newly diagnosed children with luminal Crohn's disease. J Crohns Colitis. 2016;10(10):1159-1164
12. Ruemmele , et al. Consensus guidelines Of ECCO/ESPGHAN on the medical management of paediatric Crohn Disease. J Crohns Colitis. 2014;8:1179-1207
13. Sigall‐Boneh R, Pfeffer‐Gik T, Segal I et al. Partial enteral nutrition with a Crohn's disease exclusion diet is effective for induction of remission in children and young adults with Crohn's disease. Inflamm Bowel Dis. 2014;20(8):1353‐60.
14. Levine A, Turner D, Pfeffer Gik T, et al. Comparison of outcomes parameters for induction of remission in new onset pediatric Crohn's disease: evaluation of the porto IBD group "growth relapse and outcomes with therapy" (GROWTH CD) study. Inflamm Bowel Dis. 2014;20(2):278-285
15. Cameron FL, Gerasimidis K, Papangelou A, et al. Clinical progress in the two years following a course of exclusive enteral nutrition in 109 paediatric patients with Crohn's disease. Aliment Pharmacol Ther. 2013;37(6):622-629

Za Stetoskop.info spec. dr med. Nina Ristić, specijalistkinja dečije gastroenterologije s Univerzitetske dečije klinike Tiršova.