Hepatična encefalopatija predstavlja oboljenje mozga koje nastaje usled akutne ili hronične hepatičke (jetrene) insuficijencije. Može biti endogena (nastaje u akutnoj insuficijencije jetre zbog nekroze hepatocita, sa velikim procentom fatalnog ishoda) i egzogena (nastaje u cirozi jetre, bolje je prognoze, sklona recidiviranju - ponovnom javljanju).
Uzrok nastanka
U cirozi jetre toksične supstance apsorbovane iz creva, portnim krvotokom dospevaju u jetru gde se ne odvija detoksikacija i putem brojnih kolaterala dospevaju u sistemsku cirkulaciju, prolaze krvno-moždanu barijeru i deluju na centralni nervni sistem. Smatra se da je glavni činilac za nastanak encefalopatije amonijak, ali i merkaptani, fenol, masne kiseline kratkog lanca i dr.
U nastanku egzogene hepatične encefalopatije važnu ulogu imaju precipitirajući faktori kao što su: masivno gastrointestinalno krvarenje, evakuacija velikih količina ascitne tečnosti, obilna diureza (količina izlučene mokraće) i hipokalijemija, povraćanje, proliv, dehidratacija, uzimanje alkohola, uzimanje sedativa, narkotika, opšta anestezija i hirurški zahvati, hrana koja sadrži velike količine proteina.
Klinička slika
- U prodromalnom stadijumu (I stadijum) dominiraju znaci teškog oboljenja jetre i manifestna izmena opšteg stanja. Karakteristika ovog stadijuma su promena ličnosti i oštećenje mentalne funkcije. Bolesnik postaje zbunjiv, konfuzan, moć rasuđivanja mu opada, povremeno je potišten, usporen ili euforičan. Postoji ukočenost mišića, bolesnik menja rukopis, govor.
- Preteća koma (II stadijum) - bolesnik je pri svesti smanjene psihomotorne aktivnosti, dremlljiv. Pojavljuje se asteriksis - grubi, lepršavi tremor (podrhtavanje) zglobova šake a može se uočiti na zatvorenim očnim kapcima i na usnama.
- Stupor (III stadijum) - ispoljeni su znaci depresije centralnog nervnog sistema, kontakt sa bolesnikom nije uvek ostvarljiv, orijentisanost u vremenu i prostoru je nesigurna ili izostaje. Bolesnik je omamljen, pospan.
- Koma (IV stadijum) - ovaj stadijum predstavlja kulminaciju o težini dosadašnjih događaja. Bolesnik nema reakcije na bolne nadražaje, ugašeni su mu refleksi, bez svesti je, duboko diše, dobija se utisak da je u dubokom snu.
Dijagnoza
Postavlja se na osnovu kliničke slike, laboratorijskih analiza (povišene vrednosti amonijaka u serumu), EEG-a.
Lečenje
U ishrani bolesnika sa hepatičkom encefalopatijom redukuju se ili u potpunosti isključuju proteini za kratak period akutne faze. U većini slučajeva indikovana je parenteralna ishrana. Ordinira se neomicin sulfat i laktuloza. U cilju smanjenja hiperamoniemije i ublažavanja encefalopatije primenjuju se keto-analozi esencijalnih aminokiselina, a povoljne efekte ima i flumazenil. U lečenju hepatičke encefalopatije primenjuju se plazmafereza i hemodijaliza,a za terminalne stadijume indikovana je transplantacija jetre.
Povezani tekstovi:
Analna fistula je hronična bolest koja uglavnom nastaje nako...
Pozivamo Vas da 29.1.2024. u Sremskoj Mitrovici u Muzeju Sre...
Hepatocelularni karcinom se prvobitno stvara u tkivu jetre i...
Rak jetre je jedan od najčešćih oblika karcinoma širom sveta...
Vaš komentar nam je veoma dragocen, molimo upišite ga ovde